Lotte ligt als baby te huilen in haar wiegje. Haar moeder Denise is moe van de gebroken nachten en wordt horendol van het gehuil. In haar geschiedenis zit dat ze nooit rustig mocht zitten, dat werd bestempeld als luiheid. Ze moest altijd wat doen. Het geeft haar een gevoel van machteloosheid dat ze geen rust kan vinden.
Dus als Lotte zo ligt te huilen, grijpt Denise haar uit de wieg en schudt haar heftig door elkaar. Ze schreeuwt woedend: “Geef je me dan nooit rust?! Ik wou dat je nooit geboren was!!” Ze smakt haar terug in bed, gaat de kamer uit en smijt de deur achter zich dicht. Het komende uur laat ze Lotte alleen, die volkomen overstuur ligt te huilen.
De machteloosheid van Denise wordt (onbewust) gekopieerd door Lotte en keer op keer neergezet in haar gedrag. Ze wordt een druk, boos kind dat haar moeder nooit rust geeft. Iedere keer als ze rent, gilt, boos wordt, danst of plezier maakt, wordt ze afgewezen. Ze krijgt een draai om haar oren en Denise noemt haar een druk rotkind. Ook later op school wordt ze afgewezen op haar drukke gedrag. Lotte krijgt steeds vaker woedeaanvallen en heeft de neiging om andere kinderen te gaan pesten. Daarnaast blijven haar leerprestaties achter bij andere kinderen van haar leeftijd.
Lotte heeft later altijd het gevoel dat ze iets verkeerd doet en voelt zich daar schuldig over, ze gaat zich ook schamen voor haar drukke gedrag en ze belooft iedere keer beterschap en als haar moeder weer boos is, heeft ze spijt van haar gedrag. Maar ze kan het niet voorkomen. Voor haar is dit gedrag onbewust de manier geworden om bij haar eigen gevoel van machteloosheid weg te komen waar ze geen woorden voor heeft: het gevoel van het kleine baby’tje dat in haar bedje lag te huilen omdat ze behoefte had aan aandacht, eten of een schone luier en in plaats daarvan agressief bejegend werd. Als iemand haar vraagt waarom ze zich zo gedraagt, kan ze alleen maar zeggen: “Ik weet het niet!” Ook dit roept weer afwijzing op omdat haar ouders denken dat ze het wel weet maar te koppig is om het te zeggen.
Denise is zich bewust van haar afwijzende gedrag naar Lotte, maar kan het niet voorkomen omdat het onbewust haar manier is om bij haar eigen gevoel van machteloosheid weg te komen. Ook zij voelt zich schuldig en heeft iedere keer spijt als ze boos is geworden op haar dochter. Ze vindt zichzelf een slechte moeder.
Lotte heeft nog een zusje, Lisa. Lisa is juist een rustig kind en het oogappeltje van Denise. Iedere keer als Denise boos wordt op Lotte wordt Lisa geprezen. “Waarom ben je niet zoals Lisa, zij is tenminste rustig!” Lisa gaat snappen dat zij aandacht krijgt als Lotte wordt afgewezen en krijgt in de gaten hoe ze Lotte druk en boos kan krijgen zodat ze zelf de liefde van haar moeder kan ontvangen. De band tussen Lisa en Denise wordt steeds hechter en Lotte wordt steeds meer een buitenstaander. Ze kan er niet meer tussenkomen. Ze kan alleen nog maar aandacht krijgen als ze druk en boos is. Negatieve aandacht weliswaar, maar alles is beter dan niets. Negatieve aandacht is gelijkgesteld aan liefde.
Symbiotische ladingen (Sym’s)
Dit verzonnen (maar heel herkenbare) verhaal beschrijft het ontstaan en de ontwikkeling van een symbiotische lading.
Je hebt gewone ladingen en symbiotische ladingen. Sym’s kunnen echt probleemgedrag geven. Eigenlijk is een Sym niet één enkele emotionele lading, maar een hele grote knoop van ladingen waar ook gevoelens van bijvoorbeeld schuld en schaamte aan gekoppeld zijn. Een Sym is voor het kind (en de volwassene) onbegrijpelijk omdat deze is ontstaan op een leeftijd dat het kind nog geen woorden had om te beschrijven wat het voelde. De lading is in de meeste gevallen vóór het derde of vierde levensjaar ontstaan.
Alle ladingen ontstaan door trauma’s; Sym’s en sommige andere ladingen ontstaan door hele vroege trauma’s en worden versterkt door onder andere afwijzing, schaamte en schuld.
Hoe ontstaat een Sym?
Aan de basis van de Sym ligt een situatie tussen een ouder en een kind, die het kind als pijnlijk heeft ervaren en op dat moment niet heeft kunnen verwerken. Het kind was toen ongeveer tussen 0 en 3 jaar.
Het kind heeft op deze leeftijd nog geen ego-ontwikkeling en leeft in symbiose met de ouders. Een lading die voor het derde levensjaar ontstaat noemen we binnen de Emotieve Therapie een Sfeer. Dit is een machteloos gevoel waar geen woorden mee verbonden zijn, alleen een lichaamsgevoel en een vastzittende emotie.
Een lading bestaat uit een onmachtig deel (het gevoel van machteloosheid) en een gedraging om bij die onmacht weg te komen. Bij het ontstaan van een Sym reageert de ouder vanuit zijn of haar onmacht op het kind. De onmacht die bij het kind ontstaat is een Sfeer. Als gedraging kopieert het kind onbewust de onmacht van de ouder en gebruikt deze als gedraging. Belangrijk om te weten is dat dit een volledig onbewust mechanisme is. Het kind doet het niet expres.
Iedere keer wanneer het kind dit gedrag vertoont, wordt de ouder gespiegeld in zijn of haar onmacht. De ouder veroordeelt deze onmacht van zichzelf. Vanuit de veroordeling naar zichzelf wijst de ouder het kind af op diens gedrag en wordt streng. Ook dit is een onbewust mechanisme, waarbij de trigger voorrang heeft op het denken. Door de terugkerende afwijzing van de ouder naar het kind, komen er als het ware steeds meer ladingen aan de oorspronkelijke Sfeer vast te zitten.
Door dit mechanisme wordt gedurende de jeugd bij het kind afwijzingsproblematiek gecreëerd of versterkt. Elke keer dat het kind in de lading terecht komt, reageert de ouder onbewust met een oordeel en wijst het kind af. Hierdoor ontstaat er een gelaagdheid van traumatiek die gekoppeld is aan afwijzing. Denk hierbij aan niet gezien worden, alleen gelaten worden, niet waardevol zijn, niet goed genoeg zijn, niet kunnen, etc. Deze traumatiek heeft een direct gevolg voor de opbouw van de eigenwaarde van het kind. Het kind zal het gevoel hebben iets niet goed te doen of zelf niet goed genoeg te zijn en is niet in staat om zijn gedrag te veranderen zolang de lading niet geneutraliseerd is. Ook bij het kind is hier sprake van een onbewust proces, waarbij de trigger voorrang heeft op het denken. Omdat het kind deze onmacht zelf niet kan verklaren, komt het terecht in zelfveroordelingen, zoals zichzelf dom vinden.
Hoe wordt een Sym opgelost?
Ook al worden deze onbewuste processen bewust gemaakt, dan nog zijn ouder en kind niet in staat om hun gedrag te veranderen omdat het denken wordt uitgeschakeld op het moment dat de lading getriggerd wordt. Ouder en kind zijn letterlijk niet in staat om tot tien tellen voordat ze reageren.
Het neutraliseren van de symbiotische lading in het gevoelscentrum in de buik zorgt ervoor dat de lading verdwijnt. De gedragsveranderingen na het oplossen van een Sym zijn groot: het negatieve gedrag verdwijnt, zelfvertrouwen groeit, leerprestaties verbeteren etc. Ook de ouder kan ervoor kiezen zijn eigen lading(en) op te lossen.
Hoe herken je een Sym bij je kind?
Je kind reageert buitenproportioneel op bepaalde situaties (in boosheid, angst of verdriet) en is niet voor rede vatbaar.
Je kind komt in een negatieve spiraal die heel veel energie kost. Daarna is er vaak sprake van vermoeidheid.
Als ouder merk je dat je je ene kind sterker afwijst dan het andere, terwijl je dat niet wilt en je afvraagt waarom je dat doet.
Als ouder kun je sterke gevoelens van ongeduld en irritatie krijgen in contact met je kind.
De lading is onbegrijpelijk voor jou en je kind. Wanneer je aan je kind vraagt waarom hij of zij bang, boos of verdrietig is of waarom hij het bepaalde gedrag vertoont, zal hij antwoorden met: "Ik weet het niet."
Je kind voelt zich onbegrepen en is niet bij machte om te verwoorden wat hem of haar overkomt.
Je kind is vaak verdrietig in bed en kan zich heel alleen voelen. Het is een gevoel van machteloosheid.
Je kind kan achteraf sterke gevoelens hebben van schuld, schaamte of spijt, maar is niet in staat de volgende keer het gedrag te voorkomen.
De Sym heeft een negatief effect op de eigenwaarde en de leerprestaties van je kind.
Je kind kan zich moeilijk concentreren en presteert op school onder zijn of haar niveau.
Volwassenen hebben ook Sym’s. Ladingen blijven levenslang zitten zolang ze niet worden opgelost. Misschien herken je ook wel een Sym bij jezelf.
Wil je het oplossen, neem dan contact met mij op.